Có đa dạng tiêu chuẩn để Nhận định một gốc mai đẹp. Tuy thế, đối với những người chuyên chơi mai thì hình ảnh cây mai đẹp là một cây mai hội đủ các yếu tố tiếp đây.
Bốn tiêu chuẩn đơn thuần để Đánh giá chất lượng một cây mai đẹp mà những nghệ nhân chơi mai thường áp dụng:
Nhất Đế
“Đế” ở đây là phần gốc mai và bộ rễ nổi lên trên mặt đất (nếu có). Bất kỳ một cây kiểng nào thì phần gốc cũng đều quan trọng. Bởi gốc cây có chắc, lớn to, bộ rễ có khỏe thì mới giúp thân đứng vững và cây được sống tốt, vững mạnh mạnh.
Đối với cây mai bonsai, gốc cây lại càng là điều tiên quyết cần chú tâm Việc ban đầu. Gốc phải phình lớn hơn phần thân bên trên, vừa hợp tự dưng lại tăng tính thẩm mỹ và nghệ thuật.
Nhì Thân
Thân cây quan yếu thứ 2, bởi đối với người xúc tiếp lần đầu, thân cây sẽ là điều mà họ chú ý đến khá phổ quát. Một gốc mai có đẹp hay không cũng do hình dáng thân. Thân mai hầu như quyết định tới hồ hết hình dáng bên ngoài của cây mai.
Cây mai đẹp đòi hỏi phần thân phải tròn trĩnh, vững chắc, vỏ trơn tuột láng, ko bong tróc. Dáng cây thẳng, không vặn vẹo hoặc ví như có uốn hay u sần thì phải thẩm mỹ, tạo thế nghệ thuật. Cần chú ý thân to hơn cành và phải nhỏ hơn phần gốc để phối hợp về hình trạng.
>>Đọc thêm: Tìm hiểu những kỹ thuật mai quấn rễ đẹp nhất
Tam Cành
Một cây mai đẹp đạt chuẩn thì những cành nhánh trên cây mai phải dàn tỏa một cách hợp lý, hài hòa. Cành mọc vươn dài, ngay thẳng, không gãy gập xuống dưới, không cong xuống, càng lên phía trên ngọn càng ngắn và nhỏ dần. Nhờ đó tán lá mới có dáng tàng thông, khiến tán lá trông nhẹ nhõm và thảnh thơi. Cành cuối cùng ở gần gốc nhất không được quá thấp, gần mặt chậu, che mất vẻ đẹp của gốc. Khoảng cách đúng chuẩn là từ 10-15cm.
Tứ Nụ
Người ta chọn mai chưng Tết vì sắc hoa, Do đó nụ hoa là rất quan trọng. Những cây mai có hoa to, mọc thành chùm, cánh dày, màu sắc tươi, có hương thơm sẽ là những cây mai được yêu thích hơn. Mai vàng nguyên thủy hoa sẽ có từ 5-12 cánh. Hoa ghép, hoa bonsai mai có thể có trong khoảng vài chục đến hàng trăm cánh.
>>Xem thêm: Hướng dẫn cách kích hoa mai nở nhanh ở miền bắc
Quan sát một gốc mai, bạn có thể thấy được bắt mắt và cá tính của chủ nhân nó. Đối với những người say mê mai bonsai thì mai được tạo hình một cách công phu để vừa mang tính nghệ thuật vừa mang ý nghĩa phong thủy. Một số thế Thế trực, Thế thác đổ, Thế nhất trụ kình thiên, Thế tam đa, thế ngũ phúc,…
Không chỉ thế, đa dạng người lại ưa thích những dòng mai nguyên thủy (mai vàng ngẫu nhiên, có từ 5-12 cánh). Vì theo họ, những chậu mai vàng nguyên thủy có tuổi đời cao không chỉ có giá trị về thời gian và hội đủ các nguyên tố đế, thân, cành, nụ,.. Mà nó còn mang ý nghĩa về sự may mắn, tài lộc, trường sinh.